Thema rust, november 2019
Het Van Dale Woordenboek geeft zeventien definities van rust. De eerste: toestand die intreedt (en zich overgeven daaraan) bij het ophouden van arbeid, moeite of inspanning. Rust wordt ook geassocieerd met slapen, dood, openbare orde, afwezigheid van geluid enzovoort. In onze tijd is rust iets dat we nastreven, bijvoorbeeld in de vorm van yoga of mindfulness. Toch had rust niet altijd een positieve betekenis, want zeiden we niet ‘rust roest’: Wie niet actief blijft, verliest zijn kennis en kundigheid, verklaart Van Dale. Blijkbaar is rust niet per definitie positief of negatief.Nadenken over de dualiteit van Rust is niet nieuw. De Franse filosoof Blaise Pascal (1623-1662) schreef: “We streven naar een rustig leven,” door te strijden tegen het een of ander dat in de weg staat, en als we het uit de weg hebben geruimd, wordt de rust ondraaglijk door de verveling die ze veroorzaakt. We moeten daaraan ontsnappen en kunnen niet anders dan om drukte smeken.”
De oude Grieken hadden alle tijd voor filosofische gesprekken, maar in onze tijd zijn we gericht op snelle resultaten. Resultaatgericht werken is het motto in het bedrijfsleven, de zorg en het onderwijs. Bovendien moet dat in een steeds hoger tempo. De Deense hoogleraar Svend Brinkmann schrijft in zijn bestseller Standvastig, dat we leven in een accelererende cultuur met alle gevolgen van dien. Is de vraag naar rust in onze tijd niet de vraag hoe we kunnen daaraan kunnen ontsnappen?