Thema tolerantie, oktober 2019
Nederland heet een tolerant land te zijn. Euthanasie, het drugsbeleid, homohuwelijk, voorbeelden te over waarbij ons land vooroploopt op de wereld. Tolerantie lijkt daardoor een nastrevenswaardig ideaal te zijn, een ‘voorbeeld’ van hoe het moet. Maar is tolerantie wel zo nastrevenswaardig? Want met tolerantie creëer je ook veel dubbelzinnigheid en onduidelijkheid. Denk maar gedoogbeleid en poldermodellen.
Historici doen vaak voorkomen dat Nederland altijd zo tolerant is geweest. Net zoals in de Gouden Eeuw, toen Nederland een baken van verdraagzaamheid was voor Europa en misschien wel de hele wereld. Nederland was toen een smeltkroes van (godsdienstige en politieke) vluchtelingen en men leefde zo dicht op elkaar dat men elkaar wel móest verdragen. Zo bezien lijkt tolerantie meer pragmatisch van aard; een beschrijving van een enigszins ingewikkelde situatie. Waarin verschilt tolerantie dan met elkaar negeren, leven en laten leven?
In de eeuwen na de Gouden viel Nederland ‘terug’ naar een meer benepen boerenland om aan het eind van de negentiende eeuw weer enigszins op te bloeien. De steden groeien, de welvaart stijgt, verschillende gedachten en meningen groeien op een heel klein stukje aarde. Tegenwoordig kampen we met groeiend racisme, islamofobie en vrouwonvriendelijkheden. Daarbij valt op te merken dat populisme aanstuurt op polarisatie in plaats van tolerantie. Het lijkt dan toch een waarde te zijn die als voorbeeld voor de wereld kan dienen.
Wat is de ware aard van tolerantie? Tolerantie wordt vaak synoniem verklaard aan verdraagzaamheid. Maar wanneer gebruik je het woord ‘tolerant’ eigenlijk? Verdraag je een vieze geur of ben je tolerant ten aanzien van die geur? Verdraag je mensen of ideeën? Is een maatschappij verdraagzaam of tolerant?
En… wanneer was u voor het laatst tolerant? Kom samen met anderen het thema tolerantie onderzoeken tijdens het socratisch café op 18 oktober 2019.